Regels omtrent pelletkachels in België: wat moet je weten?

Pelletkachels winnen al jaren aan populariteit als energiezuinige en milieuvriendelijke warmtebron. Ze zijn efficiënt, esthetisch en eenvoudig te bedienen. Maar wie in België een pelletkachel wil installeren, krijgt te maken met enkele belangrijke regels en verplichtingen. Niet alleen op vlak van veiligheid en installatie, maar ook wat betreft milieu, overlast en bouwvoorschriften.

In deze blog zetten we alle relevante regels op een rij, zodat je goed voorbereid bent en problemen achteraf vermijdt. We behandelen:

• Of een vergunning nodig is
  
• De regels voor rookafvoer
  
• Het EcoDesign-keurmerk
  
• Wat de wet zegt over overlast
  
• Overige belangrijke verplichtingen

Moet je een vergunning aanvragen voor een pelletkachel in België?

In de meeste gevallen heb je geen stedenbouwkundige vergunning nodig om een pelletkachel te plaatsen in een bestaande woning. Er zijn echter uitzonderingen:

• Als je een nieuw rookkanaal aan de buitenzijde van de gevel wil installeren en dit zichtbaar is vanop de straat.
  
• Als je in een beschermd gebouw of stads- of dorpsgezicht woont.
  
• Als de installatie structurele aanpassingen aan het gebouw vergt (zoals breekwerken, wijzigingen aan het dak, enz.).
  

In zulke gevallen dien je contact op te nemen met je gemeente. De regels kunnen per gewest en zelfs per gemeente verschillen. Informeer je dus steeds bij de lokale dienst ruimtelijke ordening voor je begint.

Regels voor rookafvoer: wat is verplicht?

De rookgassen die afkomstig zijn van de verbranding, dienen afgevoerd te worden naar buiten toe. Zij zijn namelijk schadelijk voor je gezondheid. Je leest wel eens vaker over pelletkachels zonder schouw, maar dat wil niet zeggen dat zij geen afvoer hebben! Vaak bedoelt de auteur daarmee dat er ook een rookkanaal kan aangelegd worden en geen “gemetste schouw” aanwezig hoeft te zijn op de plaats waar je de kachel wil installeren.

In België gelden er specifieke vereisten voor rookgasafvoer:

• Rookkanalen moeten conform zijn met de norm NBN EN 1856-1 of -2, afhankelijk van het type (enkel- of dubbelwandig).
  
• De uitmonding van het rookkanaal moet minstens 40 cm boven de nok van het dak uitkomen, tenzij je werkt met een geveldoorvoer met ventilatorondersteuning.
  
• Bij geveldoorvoer moet de uitlaat minstens 2 meter verwijderd zijn van ramen, deuren of ventilatieopeningen.
  
• Condensopvang is verplicht bij verticale afvoeren.
  
• Het rookkanaal moet bestand zijn tegen zuren en vocht, aangezien pelletverbranding vaak lage temperatuurrookgassen oplevert die kunnen condenseren.
  

Een correcte rookgasafvoer is dus essentieel – niet alleen voor de veiligheid, maar ook om goedkeuring bij keuringen te verkrijgen.

EcoDesign-keurmerk: verplicht en belangrijk

Sinds 1 januari 2022 is het in België verplicht dat alle nieuw verkochte pelletkachels voldoen aan de EcoDesign 2022-richtlijn (EU-verordening 2015/1185).

Wat houdt dit in?

• De kachel moet een minimaal rendement van 75% hebben.
  
• De uitstoot van fijn stof, CO, NOx en organische stoffen moet beperkt blijven.
  
• De kachel moet voorzien zijn van geautomatiseerde functies, zoals temperatuurregeling of tijdsinstelling.
  

Let er dus bij aankoop op dat het toestel een EcoDesign-label draagt. Dit is niet enkel wettelijk verplicht, maar ook gunstig voor het milieu én je portemonnee.

Wat zegt de wet over geur- en rookoverlast?

Hoewel pelletkachels schoner zijn dan klassieke houtkachels, produceren ze nog steeds rook en geur. Dat kan bij onjuiste installatie of verkeerd gebruik leiden tot overlast bij buren. In België geldt het Burgerlijk Wetboek als basis: het is verboden om "burenhinder" te veroorzaken die het normale gebruik van hun eigendom belemmert.

Concreet betekent dit:

• Je moet rook- en geurhinder tot een minimum beperken.
  
• Het rookkanaal moet zó geplaatst zijn dat de rookgassen snel en veilig verdunnen in de buitenlucht.
  
• Klachten over geurhinder kunnen aanleiding geven tot inspectie of zelfs sancties via de gemeente of politie.
  

Tips om overlast te vermijden:

• Gebruik altijd kwalitatieve pellets (DINplus of ENplus-gecertificeerd).
  
• Laat je kachel regelmatig onderhouden.
  
• Zorg voor een correcte hoogte en plaatsing van het rookkanaal.
  
• Laat geen rook uitmonden onder het dak van de buren.

Overige belangrijke regels en aandachtspunten

Naast rookafvoer en vergunningen zijn er nog enkele belangrijke zaken waar je rekening mee moet houden bij een pelletkachel in België:

1. Elektrische aansluiting

Pelletkachels hebben stroom nodig voor de ontsteking, ventilatoren en besturing. Deze aansluiting moet veilig en geaard zijn. Werk je met een vaste aansluiting? Dan kan een keuringsattest van een erkend elektricien verplicht zijn.

2. Verplicht onderhoud

Voor toestellen met een vermogen vanaf 20 kW is er in sommige gewesten een verplichte periodieke keuring. Ook bij kleinere toestellen is een jaarlijks onderhoud sterk aanbevolen – zowel voor veiligheid als efficiëntie.

3. Premies of subsidies

In Vlaanderen worden pelletkachels niet langer gesubsidieerd via de Mijn VerbouwPremie, omdat ze werken op biomassa. In Wallonië kunnen er onder bepaalde voorwaarden nog subsidies gelden. Check de actuele regelgeving op energie.wallonie.be of vlaanderen.be.

Conclusie: goed geïnformeerd is half geïnstalleerd

Wie een pelletkachel plaatst in België moet meer doen dan gewoon een toestel aankopen. Denk aan rookgasafvoer, technische normen, het EcoDesign-label en mogelijke vergunningen. Bovendien is het belangrijk rekening te houden met buren en de regels rond overlast.

Wil je zeker zijn dat je installatie voldoet aan alle wettelijke verplichtingen? Bij Elite Fire helpen we je graag met advies, een correcte plaatsing en kwalitatieve toestellen mét keurmerk. Neem hiervoor gerust contact op. Zo geniet je onbezorgd van een warme, veilige en duurzame woning.